Huibrecht Boluijt | 01-07-2020 |
| A&O-items juli 2020 |
|
|
|
| |
| |
Naarstig wordt gezocht naar het vaccin dat de uitbraak van het coronavirus tot stilstand kan brengen. Echter weten we allemaal dat het vaccin zal zijn als een tijdelijk verband op kwetsbare plekken in onze menselijke constitutie.
Het zal een kwestie van tijd zijn voor een nieuw te tackelen virus de kop zal opsteken en we met dezelfde pijn zitten, waarvoor opnieuw een remedie moet worden gezocht. Dus een vaccin is slechts een onderdeel van de aanpak.
Probleemhantering
Voor de langere termijn dient dus behalve een vaccin vooral een manier van leven te worden ontwikkeld. Zodat het welbevinden op fysiek, psychologisch en sociaal gebied zo maximaal mogelijk gewaarborgd blijft voor iedereen. Een wijze waarop we ons bewust zijn van onze zelfverantwoordelijkheid, nederigheid, eindigheid et cetera en daarvoor niet wegkijken. Welke problemen ook op ons afkomen. Of welke problemen die ons al decennia bezighouden nog steeds om een adequate aanpak vragen.
Bij het vinden van het ideale pad bij probleemhantering stuiten we op tenminste drie hobbels leert ons de huidige coronacrisis eens te meer.
- Waarheid
Daar waar in vroeger tijden de adel en geestelijken de onwrikbare waarheid presenteerden als houvast in onvoorspelbare tijden en weer later de wetenschap deze rol overnam, lijkt ten aanzien van deze laatste groep het ‘geloof’ nu ook tanende. Opmerkelijk zou je zeggen, want aan wetenschap danken we immers veel welvaart en wetenschap is toch een feitelijke kwestie? Eentje van getallen en formules. Dat laatste is minder waar.
Ook wetenschap heeft te kampen met psychologische fenomenen die het zicht op de realiteit vertroebelen en daarmee het geven van houvast en het doen van adequate voorspellingen verminderen. Simpelweg omdat ook wetenschap mensenwerk is. Wetenschappers worden namelijk niet als twintigers geboren op een universiteit. In hun leven daaraan vooraf hebben zij een complex wereldbeeld opgebouwd, bestaande uit concepten die gekleurd zijn vanuit een voor elk mens unieke emotionele staat. En daardoor bouwt elk mens ook op een unieke wijze een perceptie van de werkelijkheid op.
Het absolute weten, de absolute waarheid bestaat om die reden dus niet (Boluijt, 2019, 18 september). Alle formules ten spijt blijft het ons eeuwige lot slechts de waarheid te kunnen benaderen, maar deze nooit te kunnen bezitten.
- Deskundigen
In de aanpak van het virus zien we duidelijk dat de crisis wordt gereduceerd tot een medisch probleem: het voorkomen van doden. Onder de 72 leden van het COVID-19-OMT (9 vaste deelnemers, 36 uitgenodigde experts en 27 vaste RIVM-deelnemers) vindt men uitsluitend medici. Zijdelings mogen psychologen, sociologen, filosofen en ethici et cetera reflecteren op gevolgen van gekozen beleid in het licht van andere gezondheidsparameters in plaats van dat men mede dat beleid bepaalt.
In een verwetenschappelijkte wereld lijkt alles gefragmenteerd en daardoor uiteindelijk minder stuurbaar en interpreteerbaar. Bovendien blijkt niet zelden dat binnen elke wetenschappelijke richting tal van stromingen bestaan. Kortom, in een wereld vol experts blijkt het lastig om prioriteiten te stellen dan wel de ideale mix van maatregelen te vinden waarmee we maximaal tegemoet kunnen komen aan de triade van fysiek, psychologisch en sociaal welbevinden.
- Onderzoeksresultaten
Over COVID-19 is er Inmiddels een database aan wetenschappelijke papers voorhanden met duizenden onderzoeksresultaten. Welke zijn betrouwbaar (en daarmee waardevol) en welke niet? Wat verdient prioriteit en wat niet? En wie selecteert de papers en verbindt de uitkomsten? En op welke gronden? Zoveel wetenschappers, zoveel meningen.
Virologen en andere medisch deskundigen vallen de afgelopen maanden over elkaars bevindingen en interpretaties. Het lijkt voor mensen ondoenlijk om de groeiende kluwen aan kennis te ontrafelen tot één ideale lijn. No problem, daar is de meta-analyse zullen wetenschappers roepen. Maar die schiet om de hierboven genoemde intrinsiek menselijke weeffout omtrent de vraag naar wat waarheid is, te kort. Temeer omdat het hier handelt over onderzoek binnen verschillende wetenschappen. Als men tenminste gaat onderkennen dat aan de aanpak van (gezondheids)problemen meerdere kanten bestaan dan uitsluitend de medische.
Artificial Super Intelligence (ASI)
ASI (superintelligentie) lijkt nodig om menselijke tekorten te filteren in het vinden van antwoorden op problemen die groter zijn dan die waarmee de mensheid tot op heden te kampen heeft. Om zodoende de vraagstukken die momenteel de verdeeldheid onder mensen doen toenemen het hoofd te kunnen bieden. Een hogere intelligentie die betere afwegingen kan maken dan de beperkte menselijke geest qua opslagcapaciteit aan feiten en concepten, die bovendien wordt belemmerd door tal van bias-fenomenen, psychologische afweer en driften, zal onze beschaving verder kunnen brengen (Boluijt, 2019, 16 februari). Moeten we niet erkennen dat de mensheid tot op de huidige dag faalt in het adequaat hanteren van grote issues?!
Het integreren van alle wetenschappelijke inzichten vraagt om een intelligentie die vrij is van de hiervoor genoemde psychologische fenomenen. ASI lijkt het noodzakelijke vaccin om het aan verval lijdende wetenschappelijke discours van de ondergang te redden. Wetenschap lijkt de samenleving op essentiële thema’s steeds vaker te splijten dan te verbinden. Om de doodeenvoudige reden dat op alle grote thematieken zoals religiebeleving, klimaatverandering, welvaartverdeling, discriminatie, vluchtelingenproblematiek geen concreet antwoord bestaat maar slechts een antwoord bij benadering.
Virtue signalling
Destructieve sociale, maatschappelijke, economische en etnische tendensen zijn te herleiden tot onze menselijke feilbaarheid en het niet erkennen ervan. De mens is namelijk eigen-wijs. Het ego domineert, niet de rede. We zien dat terug in paradoxale dynamieken, waarbij gekozen gedrag haaks staat op het gezonde verstand: religies die liefde prediken maar verdeeldheid zaaien; social justice-warriors die vrede en gelijkheid nastreven maar zelf het geweld niet schuwen en juist in wij-zij denken; armoede die we al decennia lang wensen aan te pakken, daar waar het geld in de arme gebieden nog altijd grotendeels ‘verdampt’; vluchtelingen met een portemonnee die een grotere kans van slagen hebben om asiel aan te vragen dan de minder bedeelden die de nood niet kunnen ontvluchten: allemaal mensenwerk. We zien het, we benoemen het, we betreuren het en gaan voort met pappen en nathouden. We uiten ons ongenoegen, maken ophef en heel veel kabaal… maar weinig muziek.
Als het gaat om de corona-aanpak is veel te doen over de onwenselijkheid van de ratrace in de zoektocht naar een medicijn of vaccin. Veel farmaceuten die zich laten voorstaan op het willen redden van de wereld worden sceptisch aangekeken. Het zou ze om het geld te doen zijn.
We weten inmiddels dat met virtue signalling en pretenties de wereld niet gered wordt. Met complottheorieën evenmin. Met een bias-vrije geest (ego-vrij en common sense) wel. Het is nu dus wachten op dat juiste vaccin.
Lees ook
|
|
 |
Huibrecht Boluijt, Registerpsycholoog NIP/ Arbeid & Organisatie, Gezondheidspsycholoog en Sportpsycholoog bij Psychologenbureau Boluijt. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
