Nederlands Insituut van Psychologen

Lieke Bezemer | 01-07-2020
A&O-items juli 2020
 
 
Welke koers kies jij?
 
De wereld van werk verandert: in rap tempo zijn we met z’n allen online en thuis gaan werken, hebben we een nieuwe balans moeten zoeken tussen werk en privé, al dan niet met thuisonderwijs en (mantel)zorgtaken. Contact is op afstand, minimaal 1,5 meter. Wat doet dit met ons als mens? Wat betekent dit voor de beleving van werk?

Met verbazing heb ik gekeken hoe ineens metershoge muren in ziekenhuizen verdwenen en afdelingen soepel samenwerkten; dat thuiswerkplekken betaald en georganiseerd werden waar dit voorheen een bureaucratisch proces van maanden was; dat we college geven met een peuter op schoot waar dit eerder ondenkbaar was. Motiveren, structuur aanbrengen en een dagritme creëren doen we ineens allemaal zelf. Dit vraagt veerkracht en verandervermogen.

Mensen maken zich ook zorgen. In organisaties wordt gesproken over terugkeer naar kantoor, het nieuwe normaal en na corona. Maar niemand kan voorspellen wat er gaat gebeuren, we leven van persconferentie naar persconferentie, week voor week en maand voor maand. De richtlijnen maken dingen duidelijk, maar veel ook niet. De stip aan de horizon ligt veel dichterbij dan we gewend zijn, het langetermijnperspectief is vaag.

Een kwestie van kiezen
De nieuwe situatie maakt dat er ook nieuwe keuzes te maken zijn.  Doordat de situatie veranderd is, worden zaken soms uitvergroot. Een medewerker staat voor de keuze om zich aan te passen aan wat de organisatie van hem vraagt, terwijl dit misschien niet (meer) aansluit bij de persoonlijke waarden. Deze medewerker kan er ook voor kiezen om op zoek te gaan naar een andere baan. Organisaties staan bijvoorbeeld voor de keuze om een financieel gedreven koers te varen of dit moment en deze tijd aan te grijpen het roer om te gooien en hun werknemers op één te zetten. Een keuze vanuit vertrouwen in mensen.

Paul de Blot zei het heel mooi: ‘Je hebt een crisis nodig, anders kom je niet tot een vernieuwing’ (De Blot, 2011, 05:44-05:47). Daar ligt een kans voor ons als A&O-psychologen. Laten we deze kans aangrijpen om medewerkers en organisaties te begeleiden in het maken van krachtige keuzes. Laten we hun zien dat het anders kan. Laten we ze zien dat medewerkers het belangrijkste kapitaal zijn van organisaties, dat het mag gaan over vertrouwen en verbinding. Dat we het durven te hebben over betekenis, zingeving en werkgeluk. Als iedere medewerker wordt uitgedaagd om zijn talenten in te zetten en bedrijven de verantwoordelijkheid bij de medewerkers durven te leggen, zullen er hele mooie dingen gebeuren. Het kan anders, het is een kwestie van kiezen.

Concrete handvatten voor een nieuwe koers
Ik geef jullie als A&O-psycholoog graag concrete handvatten mee om vanuit dit zingevingsperspectief met mensen in gesprek te gaan. Het is tijd voor bezinning in de brede zin van het woord. Voor ons als A&O-psychologen: Waar zit onze toegevoegde waarde? Voor organisaties: Waar staan we nu en waar gaan we naartoe als organisatie? En voor medewerkers: wat wil ik zelf als medewerker? Hoe kom je erachter welke richting jouw kompas aangeeft als organisatie en individu?

Om te reflecteren op deze vragen heb ik een handzaam en wetenschappelijk gevalideerd model ontwikkeld: het Klaver 4-model voor werkgeluk (Bezemer, 2019). Je kunt het voor jezelf inzetten om je eigen koers te bepalen en daarnaast is het erg behulpzaam in de begeleiding en het adviseren van organisaties, teams en medewerkers.

Het model rust op vier pijlers die ieder bijdragen aan het werkgeluk dat mensen ervaren. Het gaat om betekenis, talent, vrijheid en relaties. Dit kun je vervolgens op drie niveaus bekijken: het niveau van organisatie, team en medewerker.
  • Op organisatieniveau zijn de volgende vragen behulpzaam: Wat is de maatschappelijke relevantie van de organisatie? Welke gezamenlijke ambitie hebben de mensen die er werken? Hoe kun je ieders talent benutten en welke vrijheden zijn daarvoor nodig? En hoe ga je met elkaar om?

    Juist nu is het van belang om als organisatie een duidelijke koers te bepalen en deze helder te communiceren. Eerlijk en open zijn wat je als MT verwacht, wat je wel weet en wat niet, dat geeft mensen richting en houvast die ze nu nodig hebben.
  • Binnen teams is het van belang om te kijken naar de doorvertaling van de bedrijfsdoelen en hoe en op welke manier je daaraan als team kunt bijdragen. Hierbij kun je met elkaar bekijken hoe taken verdeeld worden zodat talenten van teamleden benut worden. Verder is het belangrijk om de stijl van leidinggeven af te stemmen op de mate van vrijheid die het team nodig heeft en aankan.

    Door de verbinding op te zoeken, mensen te betrekken en een ‘wij-gevoel’ te creëren, draag je bij aan het werkgeluk op teamniveau. Deze laatste aspecten verdienen, in deze tijd van thuis en online werken en daarnaast mogelijk toegenomen mentale belasting, extra aandacht.
  • Voor medewerkers is het de kunst, en wij kunnen hen daarin begeleiden, om te bepalen of de koers die ze varen, aansluit bij wie zij zijn en waar zij voor staan. Het werk mag goed passen, in plaats van dat je probeert te passen in je werk. Waar sta je voor? Wat geeft voldoening? Welke talenten heb je? Welke vrijheden heb je nodig om goed te functioneren en waar wil je bij horen?
Wij kunnen mensen laten zien dat ze altijd een keuze hebben, ook om te kiezen voor hun eigen werkgeluk.

Doe je voordeel met het Klaver 4-model door het in te zetten bij coaching van individuele medewerkers, voor samenwerking binnen of leidinggeven aan teams, voor koersbepaling binnen organisaties. En ik wens je daarbij veel werkgeluk!

Bronnen
 

Lieke Bezemer is registerpsycholoog NIP/ Arbeid & Organisatie en partner van het Werkgeluk Instituut Nederland. Lieke is auteur van de bestseller ‘Werkgeluk werkt!’.
Reageren? Mail naar A&O-items  
+31 30 820 15 00  |  info@psynip.nl  |  www.psynip.nl  |  © 2024 NIP
Volg ons:
Facebook   Twitter   Linkedin
...