| Beste psycholoog in de verslavingszorg, |
Voor je ligt de nieuwsbrief van de sectie Verslavingspsychologie, volop inhoud en naar wij hopen interessante ontwikkelingen zodat je weer op de hoogte bent. Een belangrijk deel van de nieuwsbrief is gevuld met informatie over - uiteraard - het coronavirus.
Verslavingszorg in het corona-tijdperk
Vrijwel alle instellingen en psychologen hebben momenteel te maken met het corona virus. Wat begon als een virus ver weg op een markt in China, heeft enkele maanden later ons leven volledig op z’n kop gezet. We moeten thuis werken, onze handen continu wassen, anderhalve meter afstand bewaren en afzien van sociaal contact. En dat terwijl veel van onze behandelingen juist bestaan bij de gratie van sociaal contact. Hoe doe je dat ineens? Online werken en e-health zitten bij de meeste instellingen nog in een beginfase. Zelfs beeldbellen is voor velen nog zoeken. Mag ik dan wel een diagnose stellen? Wordt de behandeling dan wel vergoed door de verzekeraar? Hoe staat het met de privacy van de gegevens? Allemaal vragen en kwesties waar we in de afgelopen weken mee geworsteld hebben, en waar we nog steeds middenin zitten. Ondertussen wordt er gesproken met de zorgverzekeraars en de NzA over de bekostiging van de reguliere verslavingszorg (ook het NIP spreekt wekelijks met het ministerie en de NzA over dergelijke zaken).
Hoe gaan we om met de wegvallende productie, het leeglopen van de klinieken omdat enkel de meest noodzakelijk opnames nog worden verricht? Maar ook, en vooral: hoe kunnen we nog zorg bieden aan onze cliënten die onze zorg nu mogelijk nog harder nodig hebben dan voorheen, die zich toch al buitengesloten voelen en nu alle structuur en moeizaam opgebouwde activiteiten zien wegvallen?
Een deel van onze cliënten is ook extra kwetsbaar voor het coronavirus, zoals een publicatie van het NIDA - zie verderop in de nieuwsbrief - nog eens scherp uiteenzet. Gelukkig zie ik overal waar ik kom hardwerkende psychologen en behandelaars aan het werk, die creatief zijn en proberen in korte tijd een enorme leercurve door te maken als het gaat om online werken, veilig beeldbellen en e-health. Op veel plekken - kranten, social media e.d. - hoor ik gelukkig ook het geluid van psychologen, want na eerst een zeer medische benadering van het virus, krijgen we na een maand isolatie steeds meer te maken met de sociaal-psychologische consequenties. Angst en depressie nemen toe, en als psychologen die werken met cliënten met verslavingsproblematiek, moet je zo goed en kwaad als het gaat hiermee omgaan, en werken aan stapsgewijze verbetering en perspectief voor je cliënt, terwijl jezelf ook getroffen wordt door onzekerheid. Een ingewikkelde uitdaging, waar wij jullie de komende periode veel sterkte bij toewensen.
Stay safe!
- Dr. Peter Greeven (voorzitter Sectie Verslavingspsychologie)
|
|
 |
|
 |
| Corona-nieuws |
- In dit artikel wordt ingegaan op de risico’s die COVID-19 kan hebben voor mensen die verslaafd zijn aan middelen.
- Kijk voor recente ontwikkelingen omtrent verslaving en COVID-19 op de site van Verslavingskunde Nederland en de themapagina van GGZ Nederland.
- In deze uitzending van RTL Nieuws wordt specifiek aandacht besteed aan COVID-19 en verslaving.
- Toen de coffeeshops moesten sluiten vanwege COVID-19, gingen Nederlanders massaal wiet hamsteren en hielden daarbij ook zeker geen 1,5 meter afstand. Vervolgens besloten de burgemeesters dat de coffeeshops toch weer open mochten, om wiet af te halen.
- De maatregelen omtrent het coronavirus leiden bij sommigen tot een toename van alcoholgebruik waardoor het risico op alcoholproblemen toeneemt, anderen drinken juist minder. De corona-uitbraak roept veel vragen op, bijvoorbeeld over de mate waarin alcoholgebruik van invloed is op het verloop van de ziekte COVID-19. En of stoppen met drinken nu verstandig is. Bekijk voor alle info het dossier op de Trimbos Website.
|
|
|
|
| Mythes en misverstanden omtrent tabaksverslaving |
|
Vanuit de sectie Verslavingspsychologie is er een flyer gemaakt over de mythes en misverstanden omtrent tabaksverslaving in de verslavingszorg. Het is de bedoeling om de flyer te gaan verspreiden onder instellingen en individuen. |
|
|
|
|
|
| NIP sectie Verslavingspsychologie ondertekent intentieverklaring |
|
Verslaving is een te behandelen ziekte die iedereen – dus ook zorgprofessionals – kan overkomen. Daarom tekende in januari 2020 Peter Greeven (voorzitter sectie Verslavingspsychologie) namens het NIP een intentieverklaring. Hiermee beloven het NIP en 13 andere zorgpartijen zich hard te maken voor een gezond en veilig werk- en leerklimaat voor zorgprofessionals waarin verslaving als ziekte wordt behandeld en middelengebruik en verslaving bespreekbaar zijn. |
|
|
|
|
|
| Terugblik bijeenkomst Arbeid en Verslaving (januari 2020) |
| 29 januari vond de NIP-bijeenkomst 'Vermoeden van overmatig alcoholgebruik bij een werknemer of cliënt' plaats. Tijdens deze bijeenkomst is er een presentatie gegeven, was er een trainingsacteur en was er ruimte om met elkaar in dialoog te gaan.
Onder andere het alcohol, drugs en medicijn (ADM) beleid en het tweesporenbeleid van de NS zijn aan bod gekomen. Dit zijn manieren die een werkgever kan hanteren om de veiligheid en efficiëntie van het werk te waarborgen. Dit kunnen zij bijvoorbeeld aan de hand van regels, begeleiding en evaluaties met de medewerkers doen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de alcoholloze borrels op de Universiteit van Utrecht. Ook is het herkennen van een alcoholverslaving aanbod gekomen, zo zijn lichamelijke, geestelijke en sociale aspecten van een verslaving voorbijgekomen.
Naast de presentatie heeft een van de deelnemers geoefend met de trainingsacteur. Hier werd nagespeeld hoe iemand te confronteren met zijn of haar alcohol probleem. De rest van de deelnemers konden meekijken en hebben handvatten en feedback kunnen geven. Voor alle deelnemers was dit een fijne manier om met elkaar in dialoog te zijn.
Als afsluiting gaven de deelnemers aan dat zij, herkennen van het eerste stadium van drugs gebruik en de combinatie van verslaving en trauma graag terug zouden willen zien in een eventuele volgende bijeenkomst
|
|
| |
|
|
| Onbewuste processen bij verslaving |
Onbewuste processen spelen een rol bij verslaving volgens prof. dr. Wiers. 'In Nederland is 1 op de 3 mannen in een periode van hun leven verslaafd geweest, en dan hebben we het over controleverlies als gevolg van drankgebruik of doordrinken ondanks lichamelijke problemen. Het gaat dan niet om de hoeveelheid, maar de compulsiviteit of onbewuste dwang te moeten blijven drinken’, aldus prof. dr. Wiers. Hoe je verslaafd raakt en wat de rol van onbewuste processen is, legt hij in dit interview uit.
Foto: stagiaires van de UvA Mink en Maria gingen in gesprek met prof. dr. Wiers
|
|
|
|
|
|
| Nationale Drug Monitor 2019 |
| De Nationale Drug Monitor 2019 is recentelijk verschenen. Hierin staan de laatste cijfers over middelengebruik en drugscriminaliteit tot en met 2018. In 2018 hadden ruim een miljoen volwassenen in het afgelopen jaar cannabis gebruikt. Het gebruik van cocaïne, ecstasy en amfetamine in Nederland blijft ruim boven het Europees gemiddelde liggen. Bijna 1 op de 3 gebruikers van slaap-en kalmeringsmiddelen en bijna de helft van de gebruikers van ADHD-medicijnen, neemt deze middelen niet (alleen) op doktersrecept. De dalende trend in roken zet door. In 2018 nam het aantal gemelde dumplocaties van chemisch afval verder toe. Het aantal harddrugszaken bij het Openbaar Ministerie is in 2018 voor het eerst groter dan het aantal softdrugszaken. |
|
|
|
| |
|
|
 |
| Leestips en kijktips |
Leestips
Op de Facebookpagina en LinkedIn pagina van de sectie Verslavingspsychologie vind je onder andere:
- Waarom oud-voetballer Wim Kieft begon met alcohol en cocaïne
- Wat Cannabis precies met het lichaam doet
- Of het klopt dat twee keer dronken 10-15 IQ-punten minder betekent
- Dat het aantal dagelijkse blowers in twee jaar tijd fors is toegenomen
- Dat steeds meer Nederlanders geen alcohol of hooguit een glas per dag drinken
- Artsen hun patiënten niet snel aanspreken op alcoholgebruik, ondanks dat Brits onderzoek uitwijst dat 20 procent van de ziekenhuispatiënten zoveel alcohol drinkt dat het hen schade toebrengt
- Dat rioolwateranalyses helpen om een beeld te krijgen van drugsgebruik in de samenleving
- Een interactieve video over familieleden en naasten van mensen met een verslaving die voor lastige situaties komen te staan
- Dat wereldwijd gemiddeld 50 rokers verantwoordelijk zijn voor de dood van 1 niet-roker
- De VVD alcohol- en drugstests willen toestaan voor alle werkgevers
Luistertip
Verslaving op de werkvloer: merk je het als een collega verslaafd is en kan jij iets betekenen?
|
|
|
|
|
|
|
| Uit het nieuws |
- SMART recovery is een alternatief voor de zelfhulpgroepen volgens de 12-stappen methodiek. SMART lijkt meer compatibel te zijn met evidence based behandeling. SMART recovery is momenteel alleen beschikbaar in de Verenigde Staten, maar is mogelijk een mooi initiatief om naar Nederland te loodsen. Dit gezien de meeste instellingen in Nederland zelfhulp toejuichen, maar de 12-stappen principes conflicteren met cognitieve gedragstherapie (CGT) of community reinforcement approach (CRA). Lees hieronder meer over SMART recovery en de verschillen met de 12-stappen methodiek.
- Het is onderzocht dat social influencers een overmatig positief beeld van alcohol schetsen naar hun volgers.
- De vanzelfsprekendheid van alcoholgebruik in Nederland stond volop ter discussie tijdens IkPas. Tv-zender besteedden de afgelopen weken veel aandacht aan de risico's van alcohol en de IkPas-actie betekent minder verkoop. Wordt de de alcoholindustrie nerveus? Lees het hier.
- Jongeren die hoog scoren op problematisch sociale mediagebruik hebben meer last van concentratieverlies en impulsiviteit, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Er is zelfs een verband gelegd tussen obsessief gebruik van sociale media en ADHD-kenmerken.
- Om middelengebruik terug te dringen worden de risico's vaak toegelicht, maar kan dat niet juist het gebruik stimuleren?
- "Meer repressie in de oorlog tegen drugs helpt niet", schreven D66, verslavingsinstituut Jellinek en drugsonderzoeker Ton Nabben in een manifest waarin ze pleiten voor een realistisch drugsbeleid. Hun oplossing? Verboden drugs als xtc, cocaïne, ghb en paddo's reguleren. De meningen hierover zijn echter verdeeld.
- Bij mensen met een huis bestaan veel vooroordelen over mensen die dak- en thuisloos en verslaafd zijn. Michel Zevenhoven (50) zwierf in de jaren 80 en 90 dakloos door Amsterdam. Hij was tien jaar lang verslaafd. Nu leidt hij mensen rond door de stad om hen wat te leren over het bestaan van daklozen. "Ik neem mensen het Wallengebied op en dan vertel ik hoe ik mezelf staande heb gehouden tijdens m'n heroïneverslaving". Maak hier een deel van zijn rondleiding mee.
|
| |
|
| |
|
|
|
